Gdy problemy finansowe przytłaczają, czas sięgnąć po plan B i zapoznać się lepiej z ustawą o restrukturyzacji. Nie czekaj, aż kredytodawcy zaczną pukać do drzwi. Uniknij chaosu i daj sobie czas na przygotowanie nowej strategii, by móc uporządkować sprawy. Czym jest ustawa o restrukturyzacji i co zawiera? Sprawdzamy!
Czym jest ustawa o restrukturyzacji?
Restrukturyzacja w polskim systemie prawnym może dotyczyć zarówno przedsiębiorstw, jak i zobowiązań kredytowych, jednak opiera się na różnych podstawach prawnych.
Restrukturyzacja firmy została szczegółowo uregulowana w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, której celem jest umożliwienie przedsiębiorcom uniknięcia upadłości poprzez zawarcie układu z wierzycielami i przeprowadzenie działań naprawczych. Ustawa ta przewiduje cztery tryby postępowań restrukturyzacyjnych, różniące się zakresem ochrony oraz stopniem zaangażowania sądu.
Z kolei restrukturyzacja kredytu, choć często mylona z formalnym postępowaniem restrukturyzacyjnym, nie posiada odrębnej ustawy – jej zasady opierają się przede wszystkim na postanowieniach umowy kredytowej, przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy – Prawo bankowe. Szczególne znaczenie ma tutaj art. 75c Prawa bankowego, który pozwala bankowi – w przypadku problemów kredytobiorcy ze spłatą – zmienić warunki kredytu, jeżeli jest to uzasadnione jego sytuacją finansową.
W praktyce oznacza to, że restrukturyzacja zadłużenia zależy od decyzji banku i może przybrać formę wydłużenia okresu spłaty, obniżenia rat lub czasowego zawieszenia zobowiązań. Podczas gdy restrukturyzacja firmy jest procesem formalnym, często sądowym, objętym ochroną prawną, restrukturyzacja kredytu pozostaje rozwiązaniem negocjacyjnym, opartym na dobrej woli instytucji finansowej i współpracy z dłużnikiem.
Co zawiera ustawa o restrukturyzacji firm?
Do najważniejszych elementów Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne zaliczamy:
- rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych – ustawa przewiduje cztery typy postępowań: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe, postępowanie sanacyjne,
- zasady ochrony dłużnika – polegające na zawieszeniu postępowań egzekucyjnych, zakazie wypowiadania niektórych umów (np. najmu, leasingu), możliwości odstąpienia od niekorzystnych kontraktów (zwłaszcza w postępowaniu sanacyjnym),
- rola doradcy restrukturyzacyjnego – ustawa wprowadza obowiązek udziału licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego,
- układ z wierzycielami – zasady przygotowania propozycji układowych, sposób głosowania nad układem i zatwierdzenie układu przez sąd,
- ochrona przed upadłością – celem ustawy jest ochrona przedsiębiorstwa jako całości, miejsc pracy oraz wartości gospodarczej firmy. Postępowanie restrukturyzacyjne daje szansę na przetrwanie, zanim dojdzie do całkowitej niewypłacalności,
- zasady nadzoru sądu – sąd restrukturyzacyjny kontroluje legalność postępowania, zatwierdza układ i wydaje decyzje w kluczowych sprawach (np. otwarcie postępowania, zatwierdzenie planu restrukturyzacyjnego).
Co znajdziemy w ustawie o restrukturyzacji kredytów?
W polskim prawie nie istnieje osobna ustawa o restrukturyzacji kredytów, ale elementy dotyczące restrukturyzacji zobowiązań kredytowych można znaleźć w różnych aktach prawnych. Gdzie je znajdziesz i co one mówią?
- Ustawa – Prawo bankowe (z 29 sierpnia 1997 r.) – to najważniejszy akt prawny dotyczący działalności banków. W kontekście restrukturyzacji kredytów kluczowy jest: Art. 75c – Restrukturyzacja zadłużenia:
„Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy”.
- Rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) – KNF nie wydaje ustaw, ale publikuje rekomendacje, których przestrzegają banki. Przykład: Rekomendacja T – promuje indywidualne podejście do klienta mającego problemy ze spłatą.
- Umowy kredytowe i regulaminy banków – ponieważ brak jednej ustawy, restrukturyzacja kredytu często opiera się na umowie kredytowej (która może przewidywać możliwości zmian) oraz wewnętrznych procedurach banków, np. programach restrukturyzacyjnych dla klientów.
Najważniejsze informacje dotyczące ustawy o restrukturyzacji
Dzięki ustawie o restrukturyzacji przedsiębiorstwa mogą wyjść z finansowego kryzysu i uniknąć upadłości. To niesie za sobą możliwość uporządkowania zobowiązań, uzyskania ochrony przed wierzycielami i więcej czasu na wdrożenie działań naprawczych. Restrukturyzacja kredytów nie jest uregulowana odrębną ustawą, lecz opiera się głównie na prawie bankowym oraz umowach zawieranych z bankami.W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy mają do dyspozycji formalne narzędzia pozwalające na kompleksową reorganizację swojej działalności i finansów, a także ochronę przed natychmiastowymi konsekwencjami niewypłacalności. Z kolei osoby i firmy mające trudności ze spłatą kredytów mogą liczyć na elastyczność ze strony banków, które – kierując się przepisami prawa bankowego i rekomendacjami nadzoru – mogą modyfikować warunki umów kredytowych.